» ویژگی های ،حقایق علمی ،شخصیتی دوقلوهای همسان
دوقلوهای همسان و ناهمسان
دوقلوهای غیر همسان از دو اسپرم و دو تخمک متفاوت آفریده شدهاند. ولی دوقلوهای همسان یک تخمک تنها توسط یک اسپرم بارور و سپس به دو نوجنین تقسیم می شود.
گاهی در یک ماه ممکن است دو بار تخمک گذاری انجام شود و اگر اسپرم شوهرتان هم در یک یا دو زمان جداگانه، هر دوی آن تخمکها را بارور سازد دوقلوی ناهمسان خواهید داشت. همه این موارد به بدن شما بستگی دارد. برای دوقلو های ناهمسان عوامل شناخته شدهای از جانب مرد وجود ندارد که مسبب آن باشد.
در حالیکه احتمال لقاح جنین دوقلوها می تواند کاملاً اتفاقی باشد، ولی این احتمال در میان بانوان 35 تا 40 ساله، خانم های بلند قد و آنها که از قبل چند بچه دارند، به طرز چشمگیری افزایش مییابد.دوقلوهای ناهمسان در برخی از گروههای نژادی شایع تر است. بیشترین تعداد دوقلوها در جنوب امریکا و شرق افریقا و کمترین میزان آن در جنوب آسیا و ژاپن متولد میشوند.
بارداری دوقلویی و یا چند قلویی، شما به جای یک جنین دو یا چند جنین را در شکم خود پرورش می دهید که به نوبه خود بسیار شگفت انگیز است. اما چرا برخی دوقلوها کاملا شبیه به یکدیگر هستند درحالی که برخی دیگر هیچ شباهتی به هم ندارند؟
دو نوع بارداری دوقلویی
همسان و غیر همسان
دوقلوهای همسان یا مونوزیگوتیک تک تخمی یک سوم بارداری های دوقلویی را تشکیل می دهند. این اتفاق کاملا تصادفی است. دوقلوهای همسان هنگامی به وجود می آیند که یک تخمک توسط یک اسپرم بارور شده و سپس به دو جنین مجزا تقسیم شود. این دو جنین دارای ساختار ژنتیک مشترک خواهند بود. دوقلوهای همسان بیشتر در بانوانی مشاهده می شود که با استفاده از روش های کمک باروری حامله می شوند.
بسته به آنکه سلول تخم بعد از اتمام لقاح در کدام مرحله به دو جنین تیدیل شود، سه نوع بارداری دوقلویی همسان وجود دارد. اگر این تقسیم در مراحل سلول تخم اولیه رخ دهد، دو جنین با جفت و کیسه آب جدا خواهیم داشت. اگر توده تشکیل دهنده جنین به دو بخش قسمت شود، دو جنین، جفت و کوریون مشترک دارند اما کیسه آب جدا خواهد بود و اگر به دو قسمت تقسیم شدن در مرحله دیسک زایا انجام شود،
جفت، کوریون و کیسه آب همگی مشترک خواهد بود. بعلاوه اگر به دو بخش تقسیم شدن دیسک زایا به هر دلیلی به خوب پیش نرفته و کامل صورت نگیرد، احتمال به هم چسبیدن دوقلوها از قسمت های مختلف سر، سینه، پشت وجود دارد که آن را تحت عنوان دوقلوهای به هم چسبیده می شناسیم.
دوقلوهای غیر همسان که آنها را با نام دی زیگوتیک (دو تخمکی) نیز می شناسند زمانی به وجود می آیند که دو تخمک مجزا توسط دو اسپرم جداگانه بارور شوند. در این بارداری هر یک از این دوقلوها ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند به این معنا که آنها مولفه های ژنتیکی یکسانی نداشته و هر یک جفت و متعلقات مخصوص به خود را دارند. از آنجایی که فقط نیمی از ساختار ژنتیکی این دوقلوها یکسان است دو نوزاد لزوما دارای مشابه نیستند. درحقیقت دوقلوهای همسان تفاوتی با یک خواهر و برادر معمولی ندارند و فقط در یک زمان به دنیا آمده اند
انواع دوقلوها
5 نوع مختلف دوقلوزایی طبیعی وجود دارد
دوقلوهای مؤنث ـ مذکر که معمولتر هستند و حدود 40% از کل دوقلوهای متولد شده را تشکیل میدهند،
دوقلوهای ناهمسان مؤنث که گاه آنها را دوقلوهای خواهری نیز میگویند
دوقلوهای غیریکسان مذکر
دوقلوهای یکسان مونث
دوقلوهای یکسان مذکر که کمترین درصد را دارند
فراوانی قلوهای مذکر کم ( حدود 5% ) است؛ هرچند که احتمال مرگ جنینهای مذکر نسبت به جنینهای مؤنث در داخل رحم بیشتر است. این باعث میشود که دوقلوهای مؤنث رایجتر از دوقلوی مذکر باشند. نوع دیگری از دوقلوها، دوقلوهای جسم قطبی (لقاح یک تخم توسط دو اسپرم) هستند. وجود دوقلوهای جسم قطبی هنوز بهصورت فرضیه است این نوع دوقلو وجوددارد.دوقلوی جسم قطبی باعث ایجاد دوقلوهای نیمههمسان می شود
دوقلوهای ناهمسان
دوقلوهای ناهمسان غیرمشابه هستند و معمولاً موقعی بهوجود میآیند که دو تخمک لقاحیافته در دیواره رحم بهطور همزمان لانهگزینی میکنند. در این حالت دو تخمک تشکیل دو تخم مجزا را میدهند. این دوقلوها بیشتر بهعنوان دوقلوهای دوتخمی شناخته شدهاند. این دوقلوهای دوتخمی همانند دوقلوهای دوتخمکی (دو تخمک بهطور مستقل توسط دو سلول اسپرم بارور میشوند) باعث ایجاد دوقلوهای ناهمسان میشوند.
احتمال اندکی وجود دارد که دوقلوهای دوتخمی همانند دیگر خواهر - برادرها دارای کروموزمهای دقیقاً همسانی باشند. این دوقلوها ممکن است همانند دیگر خواهر- برادرها بسیار به هم شبیه باشند؛ هرچنددوقلوهای ناهمسان ممکن است خیلی با هم دیگر متفاوت و ممکن است حتی دارای جنس متفاوت و یا یکسان باشند. همسان بودن آنها در مورد برادرها و خواهرهای با والدین همسان صدق میکند. به این معنی که دوقلوهای ناهمسان برادرها و یا خواهرهایی هستند که سن یکسانی دارند.
فراوانی دوقلوهای ناهمسان از 6 هزار تولد در ژاپن (مشابه فراوانی دوقلوهای همسان) تا 14یا بیشتر در هر 1000تولد در بسیاری از ایالتهای آفریقاست.
تولد دوقلوهای ناهمسان در مادران مسنتر بیشتر است؛ بهطوری که تولد دوقلوهای ناهمسان در مادران بالاتر از سن 35 سال دو برابر میشود. با پیشرفت فناوری و تکنیکهای کمک به زنان بارور، نرخ دوقلوهای ناهمسان بهطور قابل توجهی افزایش یافته است.
دوقلوهای همسان
دوقلوهای همسان موقعی بهوجود میآیند که یک تخمک منفرد توسط یک اسپرم بارور میشود و تشکیل یک زیگوت یا تخم (در دوقلوهای تکتخمی) را میدهد. این تخم بعداً تقسیم میشود و دو جنین جداگانه بهوجود میآورد. این دوقلوها اگرچه رفتار و ظاهر فیزیکی آنها بهواسطه شرایط محیطی درونرحمی و بیرونرحمی کاملاً یکسان نیست، اما DNAهای یکسانی دارند. این موضوع بیشتر نوعی ناهنجاری است که در 3 نفر از 1000تولد در جهان رخ میدهد. وقتی که یک تخمک بهوسیله یک سلول اسپرم بارور میشود، تقسیم و سلولهای حاصل که همانندند از هم جدا میشوند. اگر تخم خیلی زود شکافته شود (در دو روز اول بعد از آبستنی) آنها ممکن است دو جفت و دو کیسه آمنیونی جداگانه تشکیل دهند که به این دوقلوها دوکوریونی - دو آمنیونی میگویند که 20تا 30% از موارد اتفاق میافتد. در بیشتر موارد، در دوقلوهای همسان، سلول تخم بعد از 2 روز شکافته میشود که این منجر به دوقلوهایی میشود که جفت مشترک؛ ولی دو کیسه آمنیونی جداگانه دارند که به اینها دوقلوهای یک کوریونی - دو آمنیونی میگویند.
شکافت حدود1% از دوقلوهای همسان، به حدی دیر اتفاق میافتد که منجر به تشکیل جفت مشترک و همچنین کیسه آمنیونی بین دوقلوها میشود. به این دوقلوها، یک کوریونی یک آمنیونی میگویند. سرانجام تخم ممکن است خیلی دیر شکافته شود که منجر به دو جنین بههمپیوسته میشود. میزان مرگ ومیر در دوقلوهای به هم پیوسته به علت مشکلات ناشی از اشتراک اندامها، بالاست.
در این دوقلوها به علت پیچ خوردن بند ناف در 60% از موارد منجر به مرگ داخل رحمی در قبل از 32 هفتگی میشود. در بیشتر مواقع، برای جلوگیری از مرگ دوقلوهای تک آمنیونی آنها را در هفتههای 32 متولد میکنند. در درجههای بالای چند قلویی، گاه ترکیبی از دوقلوهای همسان/ناهمسان دیده میشود.
دوقلوهای mono/di به علت انتقال خون بین دوقلوها دارای نرخ مرگ و میر 25% هستند. دوقلوهای di/di دارای پایینترین نرخ مرگ و میر (حدود 9%) هستند؛ اگرچه این نرخ مرگ و میر هنوز بهطور قابل توجهی بیشتر از آنچه هست که در حاملگیهای تکنوزادی دیده میشود
دوقلوهای تک تخمکی معمولاً مشابه یکدیگر هستند (مگر این که جهش در حین رشد و تکامل آنها رخ دهد) و معمولاً جنس همسانی دارند (در موارد نادری، دوقلوهای تکتخمی ممکن است فنوتیپهای مختلفی را بهواسطه یک عامل محیطی و یا غیرفعال شدن کروموزمهای X مختلف در دوقلوهای مؤنث تکتخمی) داشته باشند و در مورد بسیار نادری بهواسطه آنوپلوئیدی، دوقلوها ممکن است دارای جنسهای مختلف باشند که بهطور طبیعی بر اثر سندروم کلاین فلترXXY، تخم بهطور ناخواسته شکافته میشود
دوقلوهای تکتخمی معمولاً شبیه به هم بهنظر میرسند؛ اگرچه اثر انگشت یکسانی ندارند (اثر انگشت صفتی است که علاوه بر اینکه ژنتیکی است، محیطی نیز هست). همان طور که دوقلوهای یکسان بزرگ میشوند، به علت انتخاب روش زندگی و اثر عوامل محیطی، غالباً شباهت آنها به همدیگر کمتر میشود. بچههای دوقلوهای یکسان نسبت به عموزادهها، نیمهخواهری ـ برادری هستند. اگر هر عضو از یک زوج از دوقلوهای یکسان با یک عضو از یک زوج دیگر از دوقلوهای یکسان ازدواج کنند، فرزندان آنها از لحاظ ژنتیک خواهر یا برادر کامل هستند. تخمین زده شده است که حدود 10میلیون دوقلوی یکسان و سه قلو در جهان زندگی میکنند.
دوقلوهای یکسان بزرگ شده در محیطهای مختلف در خصائص شخصیتی، اخلاق شخصی، انتخاب شغل، احساس و تمایلات و علائق، وجه اشتراک دارند. این یافتهها این عقیده را تأیید میکنند که بسیاری از رفتارها از ژنها منشأ میگیرند. دوقلوهای یکسان دارای DNA یکسانی هستند؛ اما اثر محیطهای مختلف در طول زندگی آنها روی روشن و خاموش شدن ژنها اثر میگذارد که به این فرایند تعدیل اپیژنتیک میگویند. بررسی 80 جفت از دوقلوهای انسانی در بین سنین 3 تا 64 سالگی نشان داده است که جوانترین دوقلوها تفاوت کمتری با هم دارند. تفاوتهای اپیژنتیک بین دوقلوهای یکسان با افزایش سن افزایش مییابند. دوقلوهای 50 ساله 3 برابر بیشتر از دوقلوهای 3 ساله اختلافات اپیژنتیک دارند. دوقلوهایی که زندگیشان را به طور جداگانه میگذرانند (مانند آنهایی که هنگام تولد توسط والدین مختلفی به فرزندی پذیرفته میشوند)، بیشترین اختلاف را دارند هر چند که بعضی ویژگیها مانند بهره هوشی و شخصیت با افزایش سن بیشتر به هم شبیه میشوند این پدیده نشان دهنده نفوذ ژنها در بسیاری از جنبهها و رفتارهای انسان است.
دوقلوهای نیمهیکسان
دوقلوهای تکتخمی، بهعلت فعال شدن ژنهای مختلف، تکامل مختلف دارند. غیرمعمولترین دوقلوها، دو قلو های نیمهیکسان هستند. این دوقلوها موقعی ایجاد میشوند که تخمک بارورنشده به دو تخمک یکسان جدا نشده تقسیم میشوند که هرکدام قادر به بارور شدن هستند. هر دو کلون تخمک توسط دو اسپرم مختلف بارور میشوند و دو تخمک بههم چسبیده به تقسیم و رشد خود ادامه میدهند و یک تخم کایمر تشکیل می دهند اگر این توده سلولی کایمر، برای ایجاد دوقلو شکافته شود، دو رویان شکل خواهد گرفت که هر یک برای ژنهای پدری کایمرا و برای ژنهای مادری یکسان هستند. در نتیجه این دسته از دوقلوها دارای ژنهای مشابه از طرف مادر، اما ژنهای متفاوت از طرف پدر هستند. سلولهای هر جنین، ژنهای هر دو اسپرم را با خود حمل میکنند و کایمر حاصل میشود.این نوع از دوقلوها حدس زده میشدند در حالیکه جدیداً در خاورمیانه ثبت شدهاند
علت تشدیدکننده دوقلو زایی
علت دوقلوزایی تکتخمی شناخته نشده است. اما وقتی عوامل زیر در زن وجود داشته باشد، آبستنیهای دوقلوی دو تخمی اتفاق میافتد.
از بیابانهای آفریقای غربی است
بین سنین 30 تا 40 سالگی است
از میانگین قد و یا وزن، بالاتر است
قبلاً آبستنیهای متعدد داشته است
در تاریخچه خانوادگی او دوقلوزایی دو تخمی وجود داشته، بهخصوص یک مادر که خود دوقلو بوده است.
زنانی که تحت درمانهای آبستنی قرار میگیرند، ممکن است بهاحتمال بیشتری تولدهای چندگانه دو تخمی داشته باشند. این به نوع درمان بهکاربرده شده برای آبستنی بستگی دارد. با استفاده ازIVF برای اولین بار جنینهای چندتایی به داخل رحم انتقال داده میشود. روشهای درمانی مانند استفاده از بعضی داروها ممکن است زن را به آزاد کردن چند تخمک وادارد که باعث بهوجود آمدن چندقلویی میشوند. بسیاری از روشهای درمان آبستنی روی احتمال تولد چندتایی هیچ اثری ندارند. این حدس وجود دارد که علت مستعد بودن مردمان آفریقای غربی به تولدهای چندتایی وجود مقدار زیادی سیبزمینی شیرین دررژیم غذایی آنان است؛ زیرا سیبزمینی شیرین دارای فیتواستروژنها هستند که باعث آزاد شدن همزمان چند تخمک میشوند. احتمالاً فیتواستروژنها از طریق کاهش سطح گونادوتروپینها باعث ایجاد آبستنیهای چندتایی میشوند.
پیچیدگیهای آبستنی دوقلو
دوقلوهای ازدست رفته
محققین مظنون شدند به اینکه از یک آبستنی از هر 8 آبستنی که بهعنوان چندقلویی شروع به رشد میکنند، فقط یک جنین به رشد کامل خود میرسد. زیرا جنینهای دیگر خیلی زود در دوره آبستنی میمیرند و ثبت یا تشخیص داده نمیشوند. آزمایشهای سونوگرافی خیلی زود، یک جنین اضافه را نشان میدهند که رشد نمیکند و ناپدید میشود. این را سندروم دوقلوی ناپدید شونده میگویند.
دوقلوهای کایمر
کایمر به انسان و یا جانوری میگویند که بسیاری از بخشهای بدن او ازجفت دوقلوی خود و یا از مادر آمده باشد. کایمر ممکن است هم در دوقلوهای یکسان (دراین حالت تشخیص کایمر مشکل است) و هم بین جنین های دوتخمی شکل گیرد که در حالت اخیر با مقایسه کروموزومهای بخشهای مختلف بدن دو فرد قابل تشخیص است. تعداد سلولهای مشتق شده از هر جنین در هر بخش از بخش دیگر بدن متفاوت است و این منجر به ایجاد پوست موزاییکی در کایمرهای انسانی میشودکایمر ممکن است از سلولهای نر و ماده هرمافرودیت تشکیل شده باشد.
دوقلوهای انگلی
زمانی یک فرد در یک جفت دوقلو به رشد و تکامل خود ادامه نمیدهد و مشکلاتی برای بقای دوقلو ایجاد میکند. این جنین بهعنوان انگل برای فرد دیگر از این دوقلو محسوب میشود. گاه دوقلوی انگل بهعنوان بخش غیرقابل تشخیص از فرد دیگر درمیآید.
دوقلوهای دارای بخشهای سرطانی
طیف وسعی از دوقلوهای انگلی موقعی است که حیات یک فرد از دوقلو بهخاطر سرطانی شدن تخم دیگر در خطر میافتد به این معنی که تقسیم سلول تخم سرطانی یا مولر (molar)بدون کنترل ادامه مییابد نتیجه آن یک رشد سرطانی است که حیات جنین را تحتتأثیر قرار میدهد.
این حالت وقتی رخ میدهد که یک فرد از دوقلوها کاملاً تریپلوئیدی یا دیزومی تک والدی پدری است که نتیجه آن یک جنین کوچک و یا اصلاً جنینی تشکیل نمیشود و یک جفت بیش از حد رشد کرده شبیه به یک توده انگور است.
دوقلوهای نارس
گاه یک زن زایمان زودرس دارد ولی بارداری همچنان ادامه دارد؛ یعنی یکی از دوقلوها به دنیا میآید، در حالی که دیگری قادر به ادامه دوران جنینی خود است.
سندروم انتقال خون بین دوقلوها
دوقلوهای یکسانی که جفت مشترک دارند، میتوانند به سندروم انتقال خون مبتلا شوند؛ یعنی خون بدن یک فرد از آنها به بدن فرد دیگری جریان مییابد. فرد دهنده خون کوچک و به بیماری کمخونی مبتلا و فرد دهنده خون بزرگ و به بیماری پلیسیتمی مبتلا میشود. کبد هر دو فرد دوقلو در معرض خطر است.
دوقلوهای انسانی
بررسی دوقلوها به مطالعاتی میگویندکه به ارزیابی دوقلوهای یکسان (تکتخمی) در زمینه پزشکی ژنتیکی یا خصوصیات فیزیولوژیکی و به بررسی اثرهای ژنتیکی و محیطی میپردازد. دوقلوهایی که در ابتدای زندگیشان از هم جدا شدهاند و در خانوادههای جداگانهای زندگی میکنند،
حدود 22 درصد از دوقلوها در سراسر جهان، چپ دست هستند ،این عدد در مقایسه با 10 درصد افراد چپ دست در کل جمعیت جهان، بسیار بزرگ است . در مطالعات و تحقیقات ،چپ دست بودن،کاملا بعنوان یک ویژگی ژنتیکی و وراثتی تشخیص داده نشده است و عوامل پیچیده تری دارد. دانشمندان هنوز درباره چگونگی و چرایی اینکه چرا بسیاری از دوقلوها چپ دست هستند،مطمئن نشده اند و به نتیجه واحدی نرسیده اند به آن چیزی که امروزه دست پیدا کرده اند،این است که به احتمال زیاد،به دلیل ژنتیک خویشاوندی و انحراف ژنتیکی میباشد اما اینکه چرا این دو بهم متصل هستند،هنوز یک راز است.
دوقلوها واقعا ممکن است زبان خاص خودشان را خلق کنند که برای دیگران غیرقابل فهم است. در واقع یک بررسی منتشر شده در جورنال انستیتوی زبانشناسی عمومی نشان میدهد که تا 40 درصد دوقلوها زبانهای خودساخته دارند، گرچه اغلب استفاده از این زبان را برای مدت طولانی ادامه نمیدهند. این زبان به طور معمول شامل برخی از کلمات ابداعی و چند عبارت مبتنی برصدا، و شکل تغییریافتهای از زبان بزرگسالان است. این پدیده منحصر به دوقلوها نیست، بلکه میتواند در میان خواهر و برادران غیردوقلوی صمیمی هم شکل بگیرد.
گاهی اوقات یکی از دوقلوها ضعیفتر از دیگری است. بایدتوجه داشته باشیدکه اول به نوزادی که قویتر است شیر بدهید، زیرا او با مکیدن بیشتر، راه جریان شیر را بازتر میکند و شیر خوردن برای نوزاد ضعیفتر، راحتتر میشود.
دوقلوها، اجتماعیتر بار میآیند، گفت: دوقلوها، از بدو تولد یک همراه و همراه واقعی با خود دارند به همین خاطر در برقراری ارتباط موفقتر بوده، از کنار هم بودن لذت میبرند و در برقراری تعامل و مشارکت با دیگران بهتر از سایر کودکان هستند