یکی از مواد ضروری بدن این ماده معدنی یعنی کلسیم است که برخلاف مواد معدنی چون آهن که نیاز بدن به آن اندک است، بدن شما به مقدار نسبتا زیادی از آن نیاز دارد و این باعث شده خیلی ها دنبال مصرف کلسیم بروند. 99 درصد از کلسیمی که دریافت میکنید در استخوانها و دندانها ذخیره میشود. شما به یک درصد باقیمانده از کلسیم هر لحظه در زندگیتان نیاز دارید. مثلا کلسیم در انقباضات عضلانی و انقباضات قلب نقش بسیار مهمی دارد. ضمنا این ماده معدنی، مولکول سیگنال دهندهای است که به سلولها میگوید چه کنند. بنابراین کلسیم موجود در جریان خونتان درست به اندازه آن 99 درصد دیگر، اهمیت دارد. اگر سطح کلسیم خیلی زیاد یا خیلی کم باشد میتواند شما را بکشد!
به دلیل اهمیت زیادی که کلسیم دارد خیلی از افراد به مصرف مکمل کلسیم آن روی میآورند، مخصوصا خانمها. بیشتر افراد به این امید مکمل کلسیم مصرف میکنند که سلامت استخوان هایشان را افزایش دهند. اما مطالعات جدید نشان میدهند مکملهای کلسیم نمیتوانند به میزان قابل توجهی تراکم استخوانی را افزایش بدهند یا از شکستگی استخوان در زنان پیش از سنین یائسگی پیشگیری کنند، کلسیم فقط در حد متوسطی میتواند تراکم استخوان را در زنان یائسه افزایش بدهد، اما این دلیلی برای توصیه به مصرف مکمل کلسیم نیست. همچنین مصرف مکمل کلسیم مضر است و در ادامه شش دلیل برایتان میآوریم که چرا باید پیش از تصمیم به مصرف مکمل کلسیم، بررسیهای دقیقتری انجام دهید.
خطرات قلبی و عروقی
مطالعهای که روی بیش از 100 نفر صورت گرفت، مصرف مکمل کلسیم را با افزایش 30 درصدی ریسک حمله قلبی مرتبط دانست. شاید به نظرتان زیاد نباشد اما میتواند زنگ هشداری در مورد عوارض مصرف مکمل کلسیم باشد. اگر مکمل کلسیم قرار نیست تراکم استخوان را افزایش بدهد یا احتمال شکستگی استخوان را پایین بیاورد اصلا چرا باید مصرفش کنیم و همان خطر اندک را به جان بخریم؟
مکانیسم توجیه پذیری دارد. کلسیم به شکل مکمل میتواند در دیواره داخلی عروق و رگها رسوب کند و منجر به تشکیل پلاک شود. البته مطالعات در این زمینه تاکنون مبهم و پرسش برانگیز بودهاند، بنابراین برای اینکه با قاطعیت بگوییم مکملهای کلسیم برای سلامت قلب مضرند به پژوهشهای دقیقتری نیاز داریم اما تا همینجا همین احتمال هم کافیست تا از مصرف آن چشم پوشی کنیم.
خوشبختانه درمورد افرادی که کلسیم را از طریق مواد غذایی و به میزان زیاد دریافت میکنند، افزایش ریسک بیماریهای قلبی مشاهده نشده است. اما باز هم باید نسبت ریسک به فواید آن را سنجید. اگر نمیتوانید از طریق رژیم غذاییتان کلسیم کافی دریافت کنید، ممکن است نیاز به مکمل کلسیم داشته باشید و باید در این مورد با پزشکتان مشورت کنید.
مضر برای سلامت مغز
اخیرا مطالعهای شهودی دریافته زنان سنین بالایی که طی پنج سال، مکمل کلسیم مصرف میکردهاند بیشتر در معرض زوال عقل بودهاند. این مطالعه شامل 700 زن میشد و شهودی بود، بنابراین به راحتی نمیتوان نتیجه گرفت که مکمل کلسیم، علت اصلی بوده است، و ممکن است عوامل دیگری نیز در ابتلا به زوال عقل دخیل بوده باشند. این زنان که دچار زوال عقل شدند، پیشینهی سکته مغزی نیز داشتند و مشخص نیست آیا ارتباط گفته شده در مورد زنانی که سابقهی سکته مغزی ندارند هم صدق میکند یا نه. ضمنا پژوهشگران ارتباطی میان قرصهای کلسیم و زوال عقل در مردان مشاهده نکردند. بنابراین هنوز زود است که نتیجه بگیریم مکمل کلسیم موجب زوال عقل میشود.
افزایش ریسک سنگ کلیه
اگر سابقه سنگ کلیه دارید خیلی با احتیاط باید مکمل کلسیم مصرف کنید. بیشتر سنگهای کلیه از کلسیم اگزالات تشکیل میشوند. مطالعات نشان میدهند مکملهای کلسیم، ریسک تشکیل سنگ کلیه از جنس کلسیم اگزالات را افزایش میدهند در حالیکه مصرف کلسیم از منابع طبیعی غذایی چنین حاصلی ندارد. بنابراین اگر سابقه سنگ کلیه دارید، غذا بهترین منبع کلسیم است.
چرا مکملهای کلسیم، ریسک تشکیل سنگ کلیه را افزایش میدهند اما در مورد کلسیمهای غذایی اینگونه نیست. یکی از تئوریها این است که کلسیم غذایی با اگزالات موجود در غذا پیوند زده و کمکشان میکند از طریق سیستم گوارش از بدن خارج شوند. اما اغلب افراد، مکمل کلسیم را با معده خالی مصرف میکنند، بنابراین غذایی که حاوی اگزالات باشد در معده وجود ندارد که با کلسیم پیوند زده و آن را از بدن خارج کند. در نتیجه کلسیم در کلیهها جمع شده و سنگ کلیه تشکیل میدهد.
خوشبختانه کلسیم غذایی نه تنها ریسک تشکیل سنگ کلیه را افزایش نمیدهد بلکه در واقع میتواند از این احتمال کم کند. برای اینکه از احتمال سنگ کلیه باز هم کم کنید، بیشتر آب بنوشید و به آبتان آبلیمو اضافه کنید. اسید سیتریک آبلیمو کمک میکند از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری شود. اگر مکمل کلسیم مصرف میکنید، آن را همراه غذا میل کنید و کلسیم سیترات را انتخاب کنید زیرا مشابه اسید سیتریک است.
پولیپهای پیش سرطانی روده بزرگ
تحقیقات جدید نشان داده مکمل کلسیم ممکن است ریسک پولیپهای پیش سرطانی روده بزرگ را افزایش بدهد. مطالعهای که در British Medical Journal منتشر شده دریافته افرادی که روزانه 1200 میلی گرم کلسیم مصرف میکردند بیشتر در معرض پولیپهای روده بودهاند. پولیپ، انواع گونانی دارد که برخی از آنها ممکن نیست سرطانی شوند اما پولیپهای دندانه دار، ریسک سرطانی شدنشان خیلی زیاد است. افزایش ریسک مشاهده شده، بین 6 تا 10 سال بعد از شروع مصرف مکمل کلسیم مشاهده شد. ضمنا مصرف مکمل کلسیم و مکمل ویتامین D با هم نیز ریسک پولیپهای دندانه دار روده بزرگ را افزایش داده بود، البته مصرف مکمل ویتامین D به تنهایی چنین ارتباطی را نشان نداد. سرطان روده بزرگ، دومین عامل مرگ ناشی از سرطان در ایالات متحده است.
مصرف کلسیم و یبوست
یبوست، کشنده نیست اما ناراحت کننده است. یبوست یکی از عوارض جانبی شایع ناشی از مصرف مکمل کلسیم است. اگر قرار است مکمل کلسیم مصرف کنید، کلسیم کربنات، کمتر موجب یبوست میشود. برخی از افراد با مصرف مکمل کلسیم ممکن است دچار نفخ هم شوند.مصرف مکمل کلسیم ممکن است جذب برخی از داروها را کاهش بدهد
اگر مکمل کلسیم مصرف میکنید سعی کنید نزدیک به زمان مصرف سایر داروهایتان آن را میل نکنید. زیرا مکمل کلسیم میتواند با برخی از داروها تداخل ایجاد کند مانند داروهای تیروئید، داروهای ضد صرع، بیس فسفوناتها (برای پوکی استخوان)، داروهای مدر، پردنیزون، آنتی اسیدها و برخی از آنتی بیوتیکها
حرف پایانی
فواید مصرف مکمل کلسیم در برابر عوارض منفی آن هنوز کاملا مشخص نیست. سعی کنید کلسیم خود را از منابع غذایی دریافت کنید، اما ممکن است در موقعیتی قرار بگیرید که مجبور شوید مکمل کلسیم مصرف کنید و بهتر است در این مورد با پزشکتان مشورت نمایید.
cathe.com منبع